Komercjalizacja

Przedmiotem komercjalizacji może być nowy produkt lub proces opracowany w wyniku prowadzonych w uczelni badań naukowych i prac rozwojowych (rezultat). Pierwszym krokiem inicjującym proces transferu technologii jest zgłoszenie rezultatu przez twórcę do UCITT. Zgłoszenie rezultatu jest dokumentem poufnym i powinno w pełni dokumentować dobro intelektualne, tak aby można było ocenić możliwości jego komercjalizacji. Zgłoszenia zawiera m.in. opis kluczowych cech i innowacyjności rozwiązania, informacje stanie zaawansowania badań i możliwościach zastosowania w praktyce. UCITT prowadzi rejestr zgłoszonych rezultatów, który stanowi źródło informacji o działalności innowacyjnej realizowanej w uczelni. Wraz ze zgłoszeniem rezultatu twórca może złożyć oświadczenie, w którym zadeklaruje chęć nabycia praw do rozwiązania, w przypadku jeśli Uczelnia nie podejmie się komercjalizacji.

Zgłoszenie rezultatu podlega ocenie przeprowadzanej przez UCITT oraz Komisję ds. własności intelektualnej UAM, m.in. pod kątem nowości, możliwości zgłoszenia do ochrony prawnej np. w postaci patentu, stanu gotowości technologicznej, potencjalnych zastosowań i możliwych rynków wdrożenia oraz barier komercjalizacji. Kluczowym dla wydania decyzji jest ustalenie, czy zgłoszone dobro intelektualne wpisuje się w zapotrzebowania rynkowe, posiada cechy, które mogą stanowić istotne przewagi konkurencyjne i jakie zasoby są konieczne do zaangażowania w celu wdrożenia. Ocena ta ukierunkowuje strategię przyszłej komercjalizacji, czy należy skoncentrować się na udzieleniu licencji istniejącej firmie, czy na rozpoczęciu nowej działalności i samodzielnym wdrożeniu rozwiązania.

Na podstawie opinii Komisji ds. własności intelektualnej, w ciągu 3 miesięcy od momentu zgłoszenia rezultatu wydawana jest decyzja o komercjalizacji przez Uczelnię zgłoszonego dobra intelektualnego lub o niekomercjalizowaniu i przekazaniu praw własności twórcy. W przypadku wydania decyzji o komercjalizacji, Komisja rekomenduje sposób komercjalizacji (bezpośrednia lub pośrednia), a UCITT w porozumieniu z twórcą przygotowuje plan komercjalizacji rezultatu.

W przypadku, gdy wydana zostanie decyzja o nie komercjalizowaniu rezultatu, uczelnia w terminie 30 dni składa pracownikowi ofertę zawarcia bezwarunkowej i odpłatnej umowy o przeniesienie praw do wyników działalności naukowej oraz know-how związanego z tymi wynikami, łącznie z informacjami, utworami wraz z własnością nośników, na których utwory te utrwalono, za wynagrodzeniem nie wyższym niż 5% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Komercjalizacja rozwiązania realizowana jest zgodnie z wytycznymi opisanymi w Planie Komercjalizacji, przygotowywanym przez UCITT, po uzyskaniu decyzji o komercjalizacji. W Planie Komercjalizacji opisywane są m.in. przyjęta ścieżka komercjalizacji, kluczowe etapy, analiza rynku, konkurencji oraz ewentualnych barier we wdrożeniu. Już na tym etapie wstępnie typowani są odbiorcy, do których kierowana będzie oferta licencjonowania praw do rozwiązania. Plan może zawierać również rekomendacje dotyczące kontynuacji prac b+r nad technologią oraz możliwości pozyskania finansowania na dalsze badania, w celu osiągnięcia wyższego poziomu zaawansowania technologicznego oraz lepszego dostosowania do realiów rynkowych. Kolejne kroki procesu komercjalizacji będą przebiegały zgodnie z harmonogramem działań oraz strategią promocji opisanymi w Planie.

Rezultat, dla którego wydano decyzję o komercjalizacji przez Uczelnię powinien być w odpowiedni sposób chroniony prawnie. Zabezpieczanie własności intelektualnej poprzez poprzez ochronę np. za pomocą patentów i praw autorskich ma kluczowe znaczenie dla wspierania innowacji. Bez ochrony pomysłów, uniwersytety, osoby prywatne i licencjobiorcy nie mieliby ekonomicznej zachęty do rozwijania wynalazków i wprowadzania ich na rynek.

Koszty dokonania zgłoszenia do Urzędu Patentowego RP, obejmujące przygotowanie zgłoszenia przez rzecznika patentowego, opłaty urzędowe za dokonanie zgłoszenia oraz postępowanie przed Urzędem pokrywane są ze środków uczelni, przeznaczonych na ochronę patentową. Wynalazcy powinni współpracować z UCITT oraz rzecznikiem w trakcie całego procesu przygotowywania zgłoszenia patentowego oraz udzielania odpowiedzi do urzędów patentowych. Procedura uzyskania patentu nawet do kilku lat od momentu zgłoszenia. W ciągu 12 miesięcy od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym RP istnieje możliwość rozszerzenia ochrony w procedurach międzynarodowych. Z uwagi na wysokie koszty związane ze zgłoszeniami i postępowaniem przed zagranicznymi urzędami patentowymi, decyzja o zgłoszeniu międzynarodowym podejmowana jest tylko w przypadku istnienia uzasadnionej szansy na komercjalizację (obecność partnera biznesowego/licencjobiorcy) lub posiadania środków finansowych z grantu, przeznaczonych na ten cel.

W przypadku rozwiązań, dla których niemożliwe jest zgłoszenie do ochrony patentowej4, lub z innych przyczyn nie jest to zasadne biznesowo lub ekonomicznie, szczegóły technologii utrzymywane są w tajemnicy jako tzw. know how. W tym przypadku, aby interesy uczelni oraz twórców były chronione, przed podjęciem rozmów z potencjalnymi partnerami i zainteresowanymi podmiotami konieczne jest zawarcie umowy o poufności (Non-Disclosure Agreements - NDA), w której strony zobowiązują się do wymiany poufnych materiałów lub wiedzy z zastrzeżeniem ich dalszego nierozpowszechniania. W przypadku materiałów chronionych prawem autorskim, określenie możliwości ujawnienia i/lub rozpowszechniania wymaga omówienia i uzyskania zgody UCITT.

Promowanie technologii opracowanych na uczelni UCITT realizuje poprzez aktywne poszukiwanie i nawiązywanie kontaktów z istniejącymi na rynku przedsiębiorstwami lub innymi podmiotami, posiadającymi zasoby techniczne, wiedzę oraz relacje biznesowe, umożliwiające wprowadzenie technologii na rynek. Aby promocja technologii była skuteczna i odpowiednio ukierunkowana, wymaga

ścisłej współpracy pomiędzy UCITT i twórcami rozwiązania. Wynalazca jest najbardziej odpowiednią osobą, która zna i potrafi opisać szczegóły wynalazku oraz jego zalety technologiczne. Aktywne zaangażowanie twórców może znacząco zwiększyć szanse na odpowiednie dopasowanie oferty wynalazku do konkretnego odbiorcy.

Po ustaleniu strategii promocji z twórcami, UCITT przygotowuje wizytówkę technologii, obejmującą streszczenie najistotniejszych informacji o rozwiązaniu, jego innowacyjności i możliwościach zastosowania przemysłowego. Materiały te zamieszczane są w bazie technologii UAM, a także udostępniane odpowiednim firmom i inwestorom, których zidentyfikowaliśmy poprzez wykonywane badania rynku, zbudowane sieci kontaktów oraz aktywności podczas spotkań biznesowych i networkingowych.

Zachęcamy wszystkich pracowników UAM do zgłaszania opracowywanych przez siebie technologii do bazy technologicznej, poprzez formularz zgłoszenia technologii.

Umowa licencyjna określa warunki, które zobowiązują licencjobiorcę do spełnienia wymogów dotyczących sprzedaży oraz dokonywania płatności finansowych na rzecz licencjodawcy. Płatności te dzielone są pomiędzy uczelnię, a pracownika. Pracownikowi przysługuje 50% środków z komercjalizacji uzyskanych przez uniwersytet z komercjalizacji bezpośredniej (które mogą być obniżone o 25% kosztów bezpośrednio związanych z komercjalizacją, które zostały poniesione przez uniwersytet). Środki z komercjalizacji przysługujące uniwersytetowi dzielone są następnie na wydziały, w których

zatrudnieniu są twórcy, na budżet centralny oraz budżet na cele komercjalizacji. Podział środków pomiędzy twórcami dokonywany jest natomiast w proporcji zależnej od udziału w stworzeniu rezultatu.

• realizuje wszelkie zadania formalne, administracyjne oraz sprzedażowe związane z procesem transferu technologii
• pośredniczy w kontaktach pomiędzy twórcami, a rzecznikiem patentowym, w celu usprawnienia procesu dokonania zgłoszenia patentowego
• zapewnia finansowanie dla przygotowania, zgłoszenia oraz procedury uzyskania ochrony wynalazku
• pomaga zidentyfikować rynek oraz odbiorców dla opracowanych technologii i produktów
• wykonuje wstępne badania stanu techniki, badania rynku i konkurencji, aby właściwie pozycjonować produkt lub technologię
• przygotowuje i promuje ofertę technologiczną UAM, poszukuje partnerów zainteresowanych licenjonowaniem praw do technologii
• pośredniczy w nawiązywaniu kontaktów z inwestorami i przedsiębiorcami, wspiera twórców w przygotowaniu prezentacji rozwiązania i ustala warunki biznesowe, z dbałością o interesy Uczelni oraz twórców